Yönetim Kurulu Başkanımız Mehmet Altay YEGİN'in Yangında ilk kurtarılacak liste başlıklı kaleme aldığı makale "Nasıl Bir Ekonomi" gazetesinde yayımlandı

Yetkilendirilmiş Yükümlü Derneği’ni (AEO) temsilen, sektörel sorunlar hakkında genel görüş ve önerilerimizi sunmak üzere, 27 Temmuz tarihinde Ekotürk TV'de Öykü Cengiz’’in konuğu olarak programa katılınmıştır.

Program sırasında Authorised Economic Operator’un “AEO” tarihçesi, dünü ve bugünü, KKDF sorunsalı, ÖTV I sayılı liste teminat sorunsalı, ihtisas gümrüğü uygulaması, ithalatta ve ihracatta yerinde gümrüklemenin avantajları, transit rejimi uygulaması, YYS’de karşılıklı tanıma anlaşmalarının güncel durumu ve konuya ilişkin önerilerimiz, kobilerin de YYS sistemine dahil olması konularında görüşlerimiz dile getirilmiştir.

Program sırasında “Yangında İlk Kurtarılacak” listesinden de bahsedilmiştir. 19 Aralık 2007 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan “Binaların Yangında Korunması Hakkında Yönetmelik” için amaç, “Kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin, tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı safhalarında çıkabilecek yangınların en aza indirilmesini ve herhangi bir şekilde çıkabilecek yangının can ve mal kaybını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak üzere, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirlerin, organizasyonun, eğitimin ve denetimin usul ve esaslarını belirlemek” şeklinde tanımlanmıştır. “Acil durum” ise afet olarak değerlendirilen olayların yol açtığı hâlleri bertaraf etmek ve zaiyatı en aza indirme çabası olarak tanımlanmaktadır. Buna göre, kurtarılacaklar önem sırasına itibarıyla belirlenir ve yangında ilk olarak bunlar kurtarılır.

Derneğimiz üyesi firmaların dile getirilmesini talep ettiği diğer bir husus KKDF’nin ithalatçılara yüklediği ağır faturaydı. Mevcut uygulamada, kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ödeme şekline göre yapılan ithalatta %6 oranında kesilen “Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu” ithalatçının sırtına ağır bir yük yüklemiş durumdaydı.

Mevcut uygulamada, sanki KKDF düzenlemesiyle uluslararası saygınlığı olmayan ithalatçılar peşin ödeme ile ithalat yaptığı için ödüllendirilirken, uluslararası saygınlığı olan ithalatçılar kredili ithalat yaptığı için cezalandırmaktadır.

Ülkenin döviz varlığının korunması yönünden de konuya yaklaşılabilir. Mevcut KKDF düzenlemesine göre, peşin ithalat yaparak yurt dışına hemen döviz gönderen ve ülkenin toplam döviz rezervlerini daha hızlı eriten ödüllendirilmekte; kredili ithalat yaparak, üretime soktuğu girdilerin bedellerini 3 ay veya 6 ay gibi geç transfer ettirerek ülkenin toplam döviz rezervlerini daha geç bir tarihte azaltan firmalar ise cezalandırılmaktadır.

Bu bakımdan, ithalatta tahsil edilen KKDF’nin mantığının anlaşılmasında güçlük çekilmektedir. Öte yandan, ithal girdi maliyetlerinin %6 oranında artmasının ihraç ürünlerimizin fiyatlarına da yansıyacağı ve ihracatçılarımızı uluslararası arenada haksız rekabet ile karşı karşıya bırakacağı gerçeğini de göz ardı etmemek gerektiği düşünülmektedir.

Dile getirilen ikinci konu ise, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ile ilgili teminatlar konusundaydı. ÖTV (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nin V/A-1 maddesi 5 fıkrası; “(I) sayılı liste kapsamında yer alan malları ithal edenler her bir gümrük beyannamesi kapsamı ÖTV tutarı için münferit teminat verirler. Bununla birlikte, (I) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan mallar ile yalnızca antrepo ve transit rejimleri kapsamındaki (B) cetvelinde yer alan malların ithali sırasında ÖTV tutarının tamamı için ilgili gümrük rejimi çerçevesinde teminat verilebilir.” hükmü yer almaktadır. Bu hüküm gereğince, (I) sayılı siste (A) cetvelinde yer alan benzin, motorin, jet yakıtı, fueloil gibi akaryakıt ürünlerinin antrepo ve ithalat beyannamelerinde kullanılmak üzere, ilgili gümrük müdürlüğü adına toplu teminat mektubu verilebilmektedir.

Bu şekilde verilen teminat mektubu, gümrük müdürlüğünce her ayın 10 ve 25’inde sistem üzerinde firma hesabına kaydedilmektedir. İthalat işlemi gerçekleşip serbest dolaşıma giriş beyannamesi gümrük muayene memuru tarafından kapatıldığında, sistem üzerinden özel tüketim vergisi tutarı ilgili vergi dairesine bildirilmekte; eşyanın satışı yapılıp özel tüketim vergisi, firma tarafından vergi dairesine ödendiğinde, ödenen miktar sistem üzerinde teminat işlemleri kapsamından düşülmektedir. Bu aşamadan sonra, gerekmesi halinde teminat mektubunun çözümü için gümrük müdürlüğüne başvuruda bulunulmaktadır.

Ancak, anılan ithalat işlemine ilişkin teminat kapsamından çıkarma işlemi uzun sürmekte; bu süre bazen 45 günü bulabilmektedir. Teminat alınmasını gerektiren kamu alacağı ödenmiş olmasına rağmen, teminat çözümünün, yaşanan gecikmeler nedeniyle süresinde tamamlanmadığı durumda; teminat miktarı olması gereken miktardan fazla alınmış olabilmekte veya bu kapsamda teminat mektubu yetersizliği nedeniyle işlemler sekteye uğratılmakta ve işlemlerin tamamlanması amacıyla gümrük yükümlülerince yeni teminat mektubu verilmek zorunda kalınabilmektedir.

Teminat konusu işlemlerin tamamlanma süresinin ortalama 40 gün olduğu kabul edilerek, bu süre sonuna kadar teminat ilave teminat istenmemesi yönünde bir düzenleme yapılabilir. Bu husus dikkate alındığında, götürü teminat miktarının kamu alacağını karşılamama durumu söz konusu olmayacaktır.

Kaldı ki, YYS-I sahibi firmalar, güvenilir ve köklü firmalar olduğundan esasen kamu alacağının tahsil edilmeme riski olmayacaktır. Diğer taraftan, götürü teminat miktarının her zaman kamu alacağını garanti altına alacak daha yüksek bir miktarda belirlenmesi de mümkün bulunmaktadır.

Belirtilen nedenlerle dünya ve ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik buhran ve yangın sathı mahalinde, Türkiye’de dış ticaretin @’ından fazlasını gerçekleştiren YYS sahibi imalatçı, ihracatçı ve sanayici firmaların “Yangında İlk Kurtarılacak” liste başında yer alması gerektiği düşünülmektedir.